parallax background

Prensîba Azadiyê û Serxwebûna Îdeolojîk

Prensîba Exlaq û Wijdan
May 4, 2014
Prensîba Neteweya Demokratîk
May 6, 2014

Di bingehê vê prensîbê de zêdetir rizgarbûna ji hegemonyadariya îdeolojîk heye. Ev ji aliyê modernîteya kapîtalîst ve li nava dinyayê hatiye ferzkirin.

 
X isleteke wê ya çor a materyalîst heye û bi xwe îdealîst e, lê xwe weke ‘zanista pozitivîst’ nîşan dide. Divê mirov baş fêhm bike ku heta ji vê rizgar nebe, demokratîkbûn û azadiya ku bi xwe di nava wê de ye, wê pêk neyê. Zanistperestiya pozitivîst prensîba sereke ya hegemonîk a şaristaniya Ewrûpayê ye. Ew heta vê prensîbê hegemonîk neke, hêmanên xwe yên din ên bingehîn kapîtalîzm, îndustriyalîzm û dewletdariya netewe nikare li nava dinyayê bi xwe ve girêdayî ava bike û bimeşîne. Hegemonya îdeolojîk li Rojhilata Navîn bi zanista oryantalîst zêhnan fetih dike.

Piştî vê yan jî bi vê re bi hêmanên din ên bingehîn fetih, dagirkerî û mêtingeriya xwe bi gelek awayan pêk tîne. Mêtingertiya nû ya bi hêmanên xwecihî yên kevin ên despotîk re li gorî xwezaya xwe timî hevkariyê dike, pirsgirêkên demokratîkbûnê girantir dike. Her cure berxwedana li dijî wê pêş bikeve aliyekî xwe yê demokratîk heye. Ji bo ev aliyê demokratîk pêş bikeve, bi hêz bibe, karibe xwe bigihîne awayên xwe li ser piyan bigire û sîstematîze bike, divê xwe ji hegemonya îdeolojîk qut bike. Ji bo rêyên alternatîf ên îdeolojîk manedar bibindivê kategoriyên xwecihî, bajarî, pirr neteweyên herêmî û welatê hevpar bihewîne. Naxwe dibe ku hegemonyayeke din a îdeolojîk pêş bikeve.

Fikrên nijadperest û dîndar ên ji rêûresmê jî herî kêm bi qasî hegemonyadariya pozitivîst a îdeolojiya modernîteya kapîtalîst hegemonîk in. Di nava kategoriyên sereke de ku behsa wan hat kirin, hewldanên îdeolojîk ên xwe disipêrin azadîxwaziyê, mirov dikare wan weke îdeolojiyên azadiyê binirxîne. Bi tenê mirov dikare bi van îdeolojiyên azadiyê pirsgirêkên demokratîkbûnê û rêyên çareseriyê bide fêhmkirin û bi cih bîne. Azadiya îdeolojîk nebe gavên demokratîkbûnê dikarin bihilkumin û bikevin kontrola îdeolojiyên hegemonîk. Azadiya îdeolojîk bi heqîqeta xwezaya civakî re têkildar e, û bi pêkanîna civaka demokratîk û bi cihanîna wê misêwa xwe îfade dike. Heqîqeta civakî bi awayekî azad îfadekirina rastiyên civaka demokratîk e.


 

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *